Project Description
افتادگی پلک (پتوز)
به افتادگی پلک فوقانی پتوز گفته میشود. این افتادگی ممکن است خفیف بوده و یا تمامی مردمک را بپوشاند. در برخی موارد پتوز میتواند دید طبیعی را محدود و یا حتی بهطور کامل مسدود نماید. پتوز در بالغین و کودکان با انجام جراحی قابل درمان است و این درمان علاوه بر اصلاح وضعیت ظاهری میتواند باعث بهبود بینایی نیز شود.
معرفی پتوز
پتوز میتواند:
- یک یا هر دو چشم را درگیر کند.
- وراثتی باشد.
- در بدو تولد بروز کند.
- در سنین بالاتر اتفاق بیفتد.
پتوز در کودکان
پتوز مادرزادی به معنای وجود پتوز در بدو تولد میباشد. اگر کودکی با پتوز متوسط تا شدید متولد شود، ممکن است برای تکامل بینایی نیازمند درمان فوری باشد. پتوز مادرزادی اغلب در اثر نقص در تکامل عضله بالابرنده پلک فوقانی که عضله لواتور نام دارد، اتفاق میافتد. اگرچه معمولاً یک اختلال مجزا میباشد، ولی در موارد مادرزادی، ممکن است همراه با اختلالات زیر باشد:
- اختلال حرکات چشمی
- بیماری های عضلانی
- تومورهای پلک یا سایر تومورها
- اختلالات عصبی
- عیوب انکساری
پتوز مادرزادی معمولاً با گذشت زمان بهبود نمی یابد.
علائم و نشانههای پتوز
مهمترین نشانههای پتوز در کودکان چیست؟
شایعترین علامت آشکار پتوز در کودکان، افتادگی پلک میباشد. در پتوز مادرزادی، اغلب عدم تقارن چین پلک فوقانی وجود دارد. کودکان مبتلا به پتوز ممکن است برای دیدن مجبور شوند گردن خود را به عقب خم کنند یا ابروها را به سمت بالا بکشند. این مانورهای سر و صورت نشان میدهند که کودک سعی میکند برای دیدن از هر دو چشم استفاده نماید. بعد از گذشت چند سال، این وضعیتهای غیر طبیعی سر ممکن است منجر به اختلالات ظاهری سر و گردن شوند.
علل پتوز بالغین چیست؟
شایعترین علت پتوز در بالغین، کشیدگی یا جداشدگی تاندون عضله لواتور از روی پلک میباشد. وقوع این فرایند ممکن است ناشی از علل زیر باشد:
- افزایش سن
- به دنبال جراحی کاتاراکت (آب مروارید) یا سایر جراحیهای چشمی
- ضربه به چشم
پتوز بالغین همچنین ممکن است عارضهای از سایر بیماریها مانند بیماریهای عصبی یا عضلانی و در موارد نادر تومورهای حدقه چشم باشد که عضله بالابرنده پلک یا عصب آن را درگیر میکنند.
مشکلات پتوز در کودکان
شایعترین اختلال جدی مرتبط با پتوز دوران کودکی، آمبلیوپی (تنبلی چشم) میباشد. به دو علت پتوز میتواند ایجاد تنبلی چشم کند:
- انسداد مسیر بینایی در موارد پتوز شدید
- ایجاد آستیگماتیسم و تاری دید ناشی از آن
به علاوه پتوز ممکن است در صورت وجود انحراف چشم آن را مخفی نماید و این مورد نیز میتواند منجر به تنبلی چشم شود.
درمان پتوز
پتوز مادرزادی چگونه درمان میشود؟
در اغلب موارد، پتوز کودکان با جراحی درمان میشود. اگر تنبلی چشم هم وجود داشته باشد، ممکن است درمان با قرار دادن پوشش بر روی چشم سالم، استفاده از عینک یا قطره چشمی ضروری باشد. تشخیص لزوم انجام جراحی و انتخاب روش مناسب، بر اساس عوامل زیر صورت میگیرد:
- سن کودک
- درگیری یک یا هر دو پلک
- شدت پتوز
- قدرت عضلات بالا برنده و پایین آورنده پلک
- وضعیت حرکات چشمی
در اوایل دوران زندگی معمولاً ضرورتی به انجام جراحی برای موارد خفیف تا متوسط پتوز وجود ندارد. هم در موارد مذکور و هم موارد شدیدی که تحت عمل جراحی قرار گرفتهاند، باید به طور منظم از نظر تنبلی چشم، عیوب انکساری و حالتهای وابسته توسط چشم پزشک بررسی و در صورت نیاز تحت درمان قرار گیرند.
در پتوز کودکان، انجام معاینات منظم چشم پزشکی در سالهای اول زندگی برای پیشگیری و درمان تنبلی احتمالی چشم از اهمیت ویژهای برخوردار است.
پتوز بالغین چگونه درمان میشود؟
چشم پزشک میتواند بررسی جامعی از مشکل شما به عمل آورده و راجع به روشهای درمانی مختلف و عوارض و خطرات احتمالی آنها اطلاعات لازم را در اختیار شما قرار دهد.
برای تشخیص علت پتوز و انتخاب بهترین روش درمانی ممکن است نیاز به انجام آزمایش خون، عکسبرداریهای مخصوص و یا سایر آزمایشات باشد. در صورت یافتن علت زمینهای باید ابتدا این مورد اصلاح گردد، اما در اغلب موارد، درمان نهایی جراحی است که نوع جراحی نیز بر اساس شدت پتوز و سایر یافتههای بالینی تعیین میگردد.
خطرات جراحی پتوز کدامند؟
خطرات جراحی پتوز شامل عفونت، خونریزی و کاهش بینایی میباشد، ولی وقوع این عوارض بسیار نادر است. بلافاصله بعد از عمل، ممکن است چشم به طورکامل بسته نشود، ولی این عارضه معمولاً مقطعی است. در طی این مدت میتوان از قطره و پماد برای محافظت چشم استفاده نمود. اگرچه ظاهر پلک به طور قابل توجهی اصلاح میشود، اما ممکن است پلکها کاملاً قرینه به نظر نرسند. در اغلب موارد بعد از جراحی در نگاه به پایین پلک عمل شده نسبت به طرف مقابل مختصری بالاتر قرار میگیرد و شبها مختصری باز میماند که این دو عارضه مشکل آفرین نیستند. در موارد نادر، حرکات کامل پلک قابل برگشت نیست. در برخی موارد، ممکن است بیش از یک بار عمل جراحی لازم باشد.