در دهه‌های اخیر، پیشرفت چشمگیری در جراحی اصلاح انکسار چشم، خصوصاً با ورود لیزر اگزایمر، به‌وجود آمده است. از بین گزینه‌های مختلف، لیزیک محبوبیت زیادی دارد؛ اما یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌های آن، ایجاد فلپ قرنیه (برشی در لایه قرنیه) و ریسک‌های مربوط به آن است، مانند جا‌به‌جایی فلپ و یا چین‌خوردگی. برای کاهش این ریسک‌ها، تکنیکی به نام لازک توسعه یافت که مدعی است بدون برش عمیق در قرنیه انجام می‌شود و به همین دلیل ایمن‌تر است.
تعریف و تکنیک LASEK و مفهوم بدون برش
LASEK مخفف Laser-Assisted Sub-Epithelial Keratomileusi” است. برخلاف لیزیک که فلپ ضخیمی از بافت قرنیه ایجاد می‌کند (معمولاً با میکرومتر یا لیزر فمتوسکند)، در لازک ابتدا یک حلال الکلی رقیق (معمولاً حدود ۲۰٪ اتانول) روی اپیتلیوم (سطح بیرونی قرنیه) قرار داده می‌شود تا چسبندگی اپیتلیال به استرومای زیرین شل شود. سپس اپیتلیوم کنار زده می‌شود، لیزر اگزایمر بخش زیر آن (استروما زیر اپیتلیوم) را تغییر می دهد، و در پایان اپیتلیال مجدداً جایگذاری می‌شود. به بیان دیگر، برخلاف برش عمقی و فلپ ضخیم در لیزیک، اپیتلیال در لازک فقط یک لایه نازک است که جدا می‌شود و بعد دوباره سرجایش قرار می‌گیرد، بنابراین برش عمیق استرومال وجود ندارد.
ادعای «برش ندارد» آیا دقیق است؟
در لازک برخلاف فمتولیزیک برش نداریم، درحقیقت یک خراش سطحی داریم که طی ۲-۳ روز ترمیم می شود.
دلایل و مزایای انتخاب لازک
چرا بعضی بیماران و جراحان لازک را به لیزیک یا PRK ترجیح می‌دهند؟
اجتناب از عوارض فلپ
یکی از بزرگ‌ترین مزایای لازک، کاهش شدید ریسک عوارض ناشی از فلپ (flap) است. در لیزیک، فلپ ضخیم می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند جا‌به‌جایی فلپ، چین و چروک فلپ (striae)، رشد اپیتلیوم در زیر فلپ و التهاب در ناحیه برش شود. در لازک، چون فلپ ضخیم استرومال ایجاد نمی‌شود، این ریسک‌ها وجود ندارد.
حفظ بیشتر استروما در قرنیه‌های نازک
برخی بیماران قرنیه نازکی دارند که احتمال دارد نتوانند فلپ ضخیم لیزیک را تحمل کنند یا پس از ایجاد فلپ، استرومای باقیمانده خیلی کم شود. در لازک، چون برش عمیق انجام نمی‌شود، جراح می‌تواند از استروما باقیمانده بیشتری استفاده کند و از خطر نازک شدن بیش از حد یا اکتازی (ectasia) جلوگیری نماید.
مناسب برای افرادی با ریسک فلپ بالا
افرادی که به دلایلی امکان عوارض فلپ در آن‌ها بیشتر است (مثل چشمان گود، قرنیه خیلی انحنادار یا خیلی تخت، یا سابقه بیماری لایه پایه‌ای اپیتلیوم) ممکن است گزینه بهتری برای لازک باشند. علاوه بر این، برای کسانی که فعالیت‌هایی پرخطر دارند (مانند ورزش‌های رزمی، تماس فیزیکی زیاد، یا کارهایی که احتمال ضربه به چشم وجود دارد)، حذف ریسک فلپ ضخیم یک مزیت مهم است.
ثبات در اصلاح درجات بالا
در برخی مقالات، جراحان اذعان کرده‌اند که لازک امکان استفاده از ضخامت بیشتری از استروما و اصلاح نمره بیشتری را فراهم می‌کند.
کاربردهای پیشنهادی و کاندیدای ایده‌آل لازک
با توجه به مزایا و معایب، کدام بیماران میتوانند از LASEK بهره بیشتری ببرند؟
- افرادی با قرنیه نازک یا ضخم کمتر، که در آن فلپ ضخیم LASIK ممکن است منجر به کاهش استحکام قرنیه یا ریسک اکتازی شود.
- بیمارانی با فعالیت‌هایی که احتمال ضربه به چشم وجود دارد (ورزش رزمی، تماس فیزیکی، شغل پُرخطر)، که نمی‌خواهند فلپ ضخیم داشته باشند زیرا فلپ می‌تواند دچار جابجایی شود.
- افرادی که سابقه بیماری اپیتلیال قرنیه دارند، مانند دیستروفی‌های غشای پایه اپیتلیال
نتیجه‌گیری
- کاهش چشمگیر ریسک عوارض فلپ مانند جابجایی فلپ، چین‌خوردگی، و رشد اپیتلیال زیر فلپ
- حفظ بیشتر استروما، که ایمنی بیشتری برای قرنیه‌های نازک فراهم می‌آورد
- کاهش تأثیر منفی بر استحکام بیومکانیکی قرنیه در مقایسه با برش ضخیم لامینار
ثبت ديدگاه