آب سیاه (گلوکوم) چیست؟
به گروهی از بیماری‌های چشمی گفته میشود که در آن عصب بینایی دچار آسیب میشود. میزان دیدی که در اثر آب سیاه از بین می‌رود غیرقابل برگشت است. ولی با تشخیص زودرس، پیگیری دقیق و استفاده منظم از داروهای تجویز شده می‌توان از آسیب بیشتر جلوگیری کرد. عصب بینایی معمولاً به دلیل افزایش فشار چشم آسیب می‌بیند. در اثر فشار تعدادی از رشته‌های عصبی از بین می‌رود و در نتیجه کاهش بینایی اتفاق می‌افتد. اولین مناطق درگیر مناطق محیطی بینایی می‌باشند.
هدف در درمان آب سیاه پایین آوردن فشار داخل چشم به کمک روش‌های مختلف مانند دارو درمانی؛ لیزر درمانی؛ جراحی؛ و یا ترکیبی از این روش‌ها می‌باشد که بسته به نوع و شدت بیماری توسط پزشک معالج انتخاب می‌گردد. باید بدانیم که درمان آب سیاه هیچ‌گاه افت دید و آسیب قبلی را نمی‌تواند جبران کند و در بهترین شرایط فقط می‌تواند از آسیب بیشتر پیشگیری نماید. هدف از درمان آب سیاه هم متوقف کردن کامل تخریب عصب بینایی است.
ویدئو: عمل جراحی آب سیاه چگونه انجام میشود؟
درمان‌های لیزری برای پایین آوردن فشار داخل چشم
– ایریدوتومی لیزری (Peripheral Iridotomy): روش جراحی است که به صورت سرپائی انجاممی‌شود. در این روش منفذ کوچکی در عنبیه ایجاد میشود و باعث عبور آسان‌تر مایع زلالیه به زاویه چشم میشود. این روش در بیمارانی که دچار تنگی زاویه و یا گلوکوم زاویه بسته می‌باشند کاربرد دارد.
– ترابکولوپلاستی لیزری انتخابی (SLT: Selective Laser Trabeculoplasty): این روش برای درمان گلوکوم زاویه باز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش از طول موجی استفاده میشود که فقط بر روی سلول‌های حاوی ملانین شبکه ترابکولار اثر می‌کند. پاسخ اولیه بیولوژیک به این طول موج به ترتیبی است که باعث آزاد شدن سیتوکین‌ها (یک نوع از واسطه‌های شیمیائی) شده و آنها نیز باعث فعال شدن و تجمع ماکروفاژها (نوعی سلول) شده و تغییراتی ایجاد می‌کنند که در نهایت باعث پایین آمدن فشار چشم میشود. از آنجائی که طول موج به‌کار رفته در این تکنیک صدمه‌ای به سایر بافتها وارد نمی‌کند چندین بار در طول زندگی قابل تکرار است.
– سیکلوفتوکوآگولاسیون اندوسکوپیک (ECP:Endoscopic Cyclophotocoagulation): در این روش که در اتاق عمل انجام میشود اجسام مژگانی که باعث ترشح مایع زلالیه میشوند مورد درمان قرار می‌گیرند. این فرآیند باعث کاهش ترشح مایع زلالیه و در نهایت کاهش فشار چشم میشود. این روش معمول توام با عمل آب مروارید انجام میشود.
درمان‌های جراحی برای پایین آوردن فشار داخل چشم
– جراحی توأم کاتاراکت و گلوکوم
– جراحی گلوکوم به روش‌های Non Penetrating مانند deep sclerectomy یا اسکلرکتومی عمیق و ویسکوکانالوستومی: هر دوی این روش‌ها نسبت به جراحی‌های فیلتراسیون کمتر تهاجمی بوده و در آنها اتاق قدامی دست‌نخورده باقی می‌ماند. در این دو روش جراحی، یک لایه یا flap عمیق در قسمت خارجی سفیدی چشم ایجاد میشود و یک لایه در بین قسمت‌های سطحی و عمقی سفیدی چشم ایجاد میشود که در اسکلرکتومی عمیق این لایه مانند یک مخزن برای مایع زجاجیه عمل می‌کند. در ویسکوکانالوستومی جراح یک ماده ژل مانند در داخل کانال شلم تزریق می‌کند تا باعث گشاد شدن آن شود.
– ترابکولوتومی: این روش تا حدی مشابه ترابکولکتومی است و در آن یک قسمت از بافت زاویه تخلیه برداشته میشود که باعث باز شدن منفذی برای خروج بیشتر مایع میشود. این روش معمولاً برای درمان گلوکوم مادرزادی زمانی به کار می‌رود که قرنیه (قسمت شفاف روی عنبیه) کدر شده باشد. برای درمان کودکان معمولاً از این روش یا روش گونیوتومی استفاده میشود زیرا این دو روش کمتر تهاجمی هستند.
– گونیوتومی: روش جراحی است که پزشک از عدسی خاصی به نام goniolens برای دیدن زاویه چشم استفاده می‌کند. روشی است که برای درمان گلوکوم مادرزادی در صورتی که قرنیه کدر نباشد استفاده میشود. در این روش یک منفذ در شبکه ترابکولار ( مجموعه‌ای از مجاری ظریفی که در زاویه تخلیه چشم قرار دارند) ایجاد میشود که باعث بهبود تخلیه مایع زلالیه می‌گردد.
– گذاشتن شانت‌های چشمی مانند Ahmed Valve و Molteno: شانت‌های زلالیه لوله‌ها یا دریچه‌های پلاستیکی کوچکی هستند که از یک طرف به یک مخزن که یک صفحه گرد یا بیضی شکل هستند وصل میشوند. شانت، به عنوان یک سیستم تخلیه مصنوعی عمل کرده و از طریق یک برش کوچک در چشم گذاشته میشود. شانت باعث هدایت مایع زلالیه به یک ناحیه در زیر ملتحمه (لایه ظریفی که قسمت داخلی پلک‌ها و سفیدی چشم را می‌پوشاند) میشود. مایع زلالیه در نهایت از طریق عروق خونی جذب میشود.
ثبت ديدگاه